Jan de Weryha-Wysoczański

Kultura i sztuka

Jan de Weryha-Wysoczański to wybitny polski artysta rzeźbiarz, którego twórczość znacząco wpisuje się w ramy sztuki procesualnej i konkretnej. Urodził się 1 października 1950 roku w malowniczym Gdańsku, co miało wpływ na jego artystyczną wrażliwość oraz podejście do twórczości.

Jego prace są świadectwem nie tylko umiejętności rzeźbiarskich, ale także głębokiej refleksji nad zmianami w procesie artystycznym oraz interakcją z widzem. Działania artystyczne de Weryha-Wysoczańskiego często podkreślają dynamiczny charakter sztuki, w której dzieło nie jest jedynie statyczną formą, ale staje się elementem otwartego dialogu z otoczeniem.

Życiorys

Jan de Weryha-Wysoczański to wybitny artysta i twórca, który swoją drogę edukacyjną rozpoczął w V Liceum Ogólnokształcącym im. Stefana Żeromskiego w Gdańsku, gdzie zdobył fundamenty swojej wiedzy i umiejętności. W roku 1976 uzyskał dyplom z gdańskiej Akademii Sztuk Pięknych, uczelni, która w znaczący sposób wpłynęła na jego twórczość, szczególnie pod okiem takich osobistości jak prof. Alfred Wiśniewski i prof. Adam Smolana.

Od 1981 roku artysta na stałe mieszka i tworzy w Hamburgu, gdzie w 1998 roku zdobył I nagrodę, Prix du Jury, przyznaną przez Ministerstwo Kultury podczas Salonu Wiosennego 98 w Luksemburgu. W kolejnych latach jego talent zaowocował projektem i realizacją pomnika upamiętniającego Polaków Deportowanych z Powstania Warszawskiego w Hamburgu z 1944 roku, który został odsłonięty w muzeum byłego obozu koncentracyjnego w Neuengamme.

Kontynuując swoją artystyczną misję, w 2012 roku stworzył pomnik honorujący robotników przymusowych z Związku Radzieckiego, Polski oraz Francji, których losy związane były z III Rzeszą w latach 1939–1945. Pomnik ten znajduje się w centrum Bergedorfu, będącego częścią Hamburga. Jan de Weryha-Wysoczański był obecny na licznych wystawach na całym świecie, w tym w USA, Polsce, Luksemburgu, Niemczech, Szwajcarii, Belgii, Austrii oraz Wielkiej Brytanii, a jego prace możemy zobaczyć w wielu kolekcjach publicznych i prywatnych.

Jego dzieła są eksponowane m.in. w Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku, Muzeum Narodowym w Szczecinie oraz Muzeum Sztuki Współczesnej w Radomiu. Wiele z jego prac znajduje się również w Sammlung de Weryha w Hamburgu, gdzie są prezentowane w ramach stałych wystaw. Kolekcja ta otrzymuje wsparcie od Freundeskreis der Sammlung de Weryha e.V., co pozwala na szeroką prezentację twórczości artysty.

W 2022 roku de Weryha-Wysoczański został uhonorowany Złotą Sową Polonii w kategorii Sztuki wizualne.

Ważniejsze wystawy (wybór)

– 1978: 60 rocznica powstania wielkopolskiego w plastyce, Arsenał, BWA, Poznań,

– 1989: Herbstsalon, Kunsthaus Hamburg, Hamburg,

– 1990: Germany in Montana, Gallery of Visual Arts, Missoula, Montana,

– 1993: Selected Art Work from the Federal Republic of Germany and The United States: A Traveling Exhibition, Paris Gibson Square Museum of Art, Great Falls, Montana,

– 1998: Salon de Printemps ’98, Lëtzebuerger Artisten Center, Théâtre Municipal, Luksemburg,

– 2004: Strenges Holz. Heiner Szamida, Helga Weihs, Jan de Weryha, Kunsthalle Wilhelmshaven, Wilhelmshaven,

– 2004: Jan de Weryha-Wysoczański – Drewniany kubik, z cyklu: kubiki, Galeria Kaplica, Centrum Rzeźby Polskiej, Orońsko,

– 2005: Jan de Weryha-Wysoczański – Drewno – archiwum, Patio Galeria Sztuki, Łódź,

– 2005: Jan de Weryha-Wysoczański – Epifanie natury w późno-nowoczesnym świecie, Galeria Szyb Wilson, Katowice,

– 2006: Jan de Weryha-Wysoczański – Objawienia w drewnie – Orońsko 2006, Muzeum Rzeźby Współczesnej, Centrum Rzeźby Polskiej, Orońsko,

– 2006: Jan de Weryha-Wysoczański – Objawienia w drewnie, Galeria BWA, Jelenia Góra,

– 2006: XV Międzynarodowe Triennale Rzeźby w Poznaniu – Wrażliwość, Centrum Kultury „Zamek”, Poznań,

– 2008: Alfabet rzeźby DEF…, Muzeum Rzeźby Współczesnej, Centrum Rzeźby Polskiej, Orońsko,

– 2009: Jan de Weryha-Wysoczański – Tabularium, Gdańska Galeria Miejska, Gdańsk,

– 2009: XVI Międzynarodowe Triennale Rzeźby – Kryzys gatunku, Centrum Kultury „Zamek”, Poznań,

– 2010: Drewno jako materia rzeźby, Muzeum Rzeźby Współczesnej, Centrum Rzeźby Polskiej, Orońsko,

– 2011: Hamburg Art Week 2011, Chilehaus, Hamburg,

– 2013: NordArt 2013, Carlshütte, Büdelsdorf,

– 2013: Project Berlin Reload, Factory-Art Gallery, Berlin,

– 2014: London Calling 2014, Dray Walk Gallery, Londyn,

– 2015: Alfabet rzeźby VWZŹ…, Muzeum Rzeźby Współczesnej, Centrum Rzeźby Polskiej, Orońsko,

– 2015: Mailights 2015: Günther Uecker, Otto Piene, Heinz Mack, Jan de Weryha, Manfred Binzer, Joanna Jesse, Galerie Kellermann, Düsseldorf,

– 2015: NordArt 2015, Carlshütte, Büdelsdorf,

– 2016: ZERO 2.0: Otto Piene, Heinz Mack, Günther Uecker, Caspar Dietrich, Jan de Weryha, Janina Lamberty, Galerie Kellermann, Düsseldorf,

– 2017: Geschnitten, gebrochen, gespalten, wystawa indywidualna, hit-Technopark, Hamburg,

– 2018: Rzeźba w drewnie w twórczości polskich artystów 1918-2018, Miejska Galeria Sztuki im. Wł. hr. Zamoyskiego w Zakopanem, m.in. ze zbiorów Zachęty Narodowej Galerii Sztuki w Warszawie i Państwowej Galerii Sztuki w Sopocie,

– 2020: Gewachsen. Gespalten. Gestaltet. Bemerkungen zum Holzwerk von Jan de Weryha, Sammlung de Weryha, Hamburg,

– 2021: NordArt 2021, Carlshütte, Büdelsdorf,

– 2021: Salon international d’art contemporain, Monaco,

– 2022: NordArt 2022, Polski Pawilon, Magdalena Abakanowicz, Sylwester Ambroziak, Natalia LL, Jan de Weryha-Wysoczański i inni, Carlshütte, Büdelsdorf,

– 2023: NordArt 2023, Carlshütte, Büdelsdorf,

– 2024: NordArt 2024, Carlshütte, Büdelsdorf.

Nagrody

Jan de Weryha-Wysoczański zdobył liczne nagrody w swojej karierze artystycznej. Oto niektóre z nich:

  • 1971: I miejsce w konkursie na rzeźbę organizowanym przez PWSSP w Gdańsku,
  • 1975: III miejsce za rzeźbę w Ogólnopolskim Konkursie Artystycznym Wyższych Szkół Plastycznych w Warszawie,
  • 1978: Wyróżnienie w Konkursie na Formę Plastyczną Nawiązującą do Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdańsku,
  • 1998: I miejsce oraz Prix du Jury na Salonie Wiosennym w ramach Konkursu Sztuki Współczesnej w Luksemburgu,
  • 2022: Złota Sowa Polonii w kategorii Sztuki wizualne w Wiedniu.

Przypisy

  1. Jan de Weryha-Wysoczański na stronie internetowej NordArt w 2024 r.
  2. Jan de Weryha-Wysoczański na stronie internetowej NordArt w 2023 r.
  3. NordArt 2022, International Art Exhibition, 04.06.2022 r. – 09.10.2022 r., Rendsburg 2022, s. 32
  4. Bergedorfer Zeitung/Reinbeker Zeitung, Kunst aus Rinde, „die Bäume vor dem Bösen beschützt hat“, 25.08.2020 r.
  5. Rzeźba w drewnie w twórczości polskich artystów 1918-2018, Zakopiańskie Centrum Kultury 2018, str. 32
  6. Hamburger Abendblatt, Aus Holz und doch nicht hölzern. Jan de Weryha stellt unter dem Titel „Geschnitten, gebrochen, gespalten“ im Hit-Technopark aus, 19.01.2017 r.
  7. Rheinische Post, 23.06.2016 r.
  8. NordArt 2015, International Art Exhibition, 06.06.2015 r. – 04.10.2015 r., Rendsburg 2015, str. 207
  9. Rheinische Post, 23.04.2015 r.
  10. Iwona Bigos, Tabularium – Jan de Weryha-Wysoczański, Gdańska Galeria Miejska 2009, str. 35-36
  11. Maria Pajek, Katalog rzeźb, obiektów przestrzennych i medali z kolekcji Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku, Orońsko 2013, str. 236
  12. Beata Dżon-Ozimek, Każda nagroda dowodzi, że spośród bardzo wielu zauważamy jedynie tak niewielu. Zamiast Gali Złotych Sów, Angora-Peryskop, nr 16 (17.04.2022 r.), str. 76
  13. Rafał kawaler de Weryha-Wysoczański, A Chevalier from Poland. The Memoirs of Chevalier Rafael de Weryha-Wysoczański, Kibworth Beauchamp 2016, str. 46, ISBN 978-1785891618
  14. Hamburger Morgenpost, 22.09.2012 r.
  15. Bild, 22.09.2012 r.
  16. Taz Hamburg, 27.04.1999 r.
  17. Hamburger Abendblatt, 27.04.1999 r.
  18. Kürschners Handbuch der Bildenden Künstler. Deutschland, Österreich, Schweiz, Monachium 2005, t. II, str. 864
  19. Gedanopedia WERYHA-WYSOCZAŃSKI JAN DE
  20. Daniel Spanke, Strenges Holz. Heiner Szamida, Helga Weihs, Jan de Weryha, Bielefeld 2004, str. 7
  21. Jan de Weryha-Wysoczański – Objawienia w drewnie – Orońsko 2006, Orońsko: Muzeum Rzeźby Współczesnej, Centrum Rzeźby Polskiej 2006, str. 6
  22. Polak w świecie. Leksykon Polonii i Polaków za granicą, Warszawa 2001, str. 336
  23. Encyklopedia polskiej emigracji i Polonii, Toruń 2005, t. V, str. 234-235
  24. AxelA. Feuß AxelA., Allgemeines Künstlerlexikon. Die Bildenden Künstler aller Zeiten und Völker (AKL), t. 116, Berlin, Boston 2022, s. 2-3, ISBN 978-31-1077-593-8
  25. Genealogisches Handbuch des Adels, Adelige Häuser XXX, Limburg a. d. Lahn 2008, t. 145, str. 412-420

Oceń: Jan de Weryha-Wysoczański

★★★★★
Średnia ocena:4.68 Liczba ocen:12